آشنایی با گچ بری در معماری ایرانی

گچ بری در معماری ایرانی یکی از زیباترین هنرها و تزیینات است که همراه با مصالح دیگر مانند آینه و… ترکیب می‌شود و زیبایی را در بناهای تاریخی به اوج خود می‌رساند. گچ بری از قرون اولیه‌ی اسلام برای تزیین بناهای تاریخی استفاده و به دلیل حرمت در دین اسلام، به جای پیکره‌سازی از نقوش اسلیمی و ختایی در قالب انواع خطوط مختلف اجرا می‌شده است و روش‌های مختلفی را برای اجرای گچ‌بری در بناها به کار می‌گرفتند. برای آشنایی با انواع گچ بری در معماری با ایران نگری همراه باشید.

بیشتر بخوانید: گچ بری چیست و چه کاربردی در طراحی و دکوراسیون داخلی دارد؟.

 ﮐﻠﻮﮎ ﺑﻨﺪ گچی

ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﭻ ﺑﻴﻦ ﺑﻨﺪﻫﺎی ﻋﻤﻮﺩی ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺁﺟﺮی انجام می‌شود ﺑﻪ ﮐﻠﻮﮎ‌ ﺑﻨﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻧﺎﻡﻫﺎی ﺩﻳﮕﺮی مثل ﺗﻮپی‌ﻫﺎی ﺗﻪ ﺁﺟﺮ نیز شناخته می‌شود. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻨﺪﻫﺎی ﻋﻤﻮﺩی ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺁﺟﺮی ﻋﺮﻳﺾ‌ﺗﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ می‌شود ﻭ ﻳﺎ قسمتی ﺍﺯ ﺁﺟﺮ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﺩی ﺭﺍ ﺗﺮﺍﺷﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ‌ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ گچی ﺑﻴﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺰﻳﻴﻦ می‌کنند. این روش ﺩﺭ ﺩﻭﺭه‌ی ﺍﻳﻠﺨﺎﻧﻴﺎﻥ ایجاد شد ﻭ ﺳﻄﻮﺡ ﺯﻳﺎﺩی از بناهای تاریخی ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩ. اما ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﮑﻨﻴﮏ ﮔﭻ‌ﺑﺮی ﺷﺒﻪ‌ﺁﺟﺮی که ﺑﺎﺯﺳﺎﺯی ﻃﺮﺡ ﺁﺟﺮ بود ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻧﻘﻮﺵ ﻣﻬﺮ گچی ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﺟﺮ ﮔﺮﻓﺖ. 

گچ بری زبره

در این شیوه با عمقی حدود دو سانتی متر و با حرکات عمودی قلم‌ها گچ بری انجام می‌گیرد. نقش حاصل از آن نسبت به سطح و روی کار، زاویه‌ی 90 درجه دارد. اطراف این نقوش پس از برش پرداخته نمی‌شود. از این رو به آن زبره می‌گویند. این نوع گچ بری روش مناسبی برای اجرای کتیبه‌نگاری در نقوش هندسی است. برای نمونه می‌توان به کتیبه‌ی کوفی ایوان شمال شرقی مسجد جامع اصفهان و زیر ایوان مسجد جامع اردستان اشاره کرد.

 ﮔﭻ ﺑﺮی ﻣﺴﻄﺢ 

گچ بری مسطح یا نقوش شبه‌آجری به صورت ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﮔﭻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻧﺪﻭﺩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣی ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﻤﺎﺭی ﺍﺳﻼمی ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺍﺯ ﺩﻭﺭه‌ی ﺳﻠﺠﻮقی ﺩﺭ بناهایی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺭﺑﺎﻁ ﺷﺮﻑ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ هنر گچ بری را در دوره ﺍﻳﻠﺨﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ اوج خود رسانده است. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻧﺪﻭﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﮔﭻ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ اجرا می شده است. ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﺳﺘﺮﻛﺎﺭی ﺿﺨﻴﻢ ﻭ ﺭﻭﻛﺎﺭی ﺳﻔﻴﺪ ﻧﺎﺯک ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭی ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ‌ﻫﺎی ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ تکنیک ﺷﺒﻴﻪ‌ﺳﺎﺯی ﻃﺮﺡ‌ﻫﺎی ﺁﺟﺮی ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ روش ﺑﺮ ﺭﻭی ﺭﻭﻛﺶ ﮔﭻ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﻮﺍﺯی ﺑﻨﺪﺩﺍﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ می‌ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ تداعی کننده‌ی ﻃﺮﺡ ﺁﺟﺮ ﺍﺳﺖ.

ﮔﭻ ﺑﺮی ﮐﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ

در گچ‌بری کم برجسته یا توپر و توخالی، ﻃﺮﺡ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺻﺎﻑ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 2 ﺳﺎنتی ﻣﺘﺮ ﺑﺮﻳﺪﻩ میﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻋﻘﺐ، سطحی ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺳﻄﺢ ﺟﻠﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ شود. ﺧﻄﻮﻁ ﺍصلی ﻃﺮﺡ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎﺕ ﻣﺎﻳﻞ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻋﻤﻖ ﻳﻜﻨﻮﺍﺧﺖ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﺮﻳﺪﻩ میﺷﻮﻧﺪ. ﻭﻳﻠﺒﺮ ﻧﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ‌ی ﮔﭻ ﺑﺮی ﺭﺍ ﺗﻮﭘﺮ ﻭ ﺗﻮﺧﺎﻟی ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ است، ﮐﻪ بر ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕی ﺁﻥ ﺭﺍ ﮐﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ می‌ﻧﺎﻣﻴﻢ و ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮه‌ی ﮔﭻ ﺑﺮی در دوره‌ی ﺻﻔﻮی ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. به اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﭻ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪﻭﺩ ١ ﺳﺎنتی ﻣﺘﺮ به عنوان ﻳﮏ ﻻﻳﻪ‌ی ﮔﭻ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻳﮏ ﮔﭻ ﻻﻳﻪ‌ی ﮐﺸﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ دیوار می‌کشند ﻭ ﻃﺮﺡ ﺭﺍ ﺭﻭی ﺁﻥ ﮔُﺮﺗﻪ میﮐﻨﻨﺪ. ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﻪ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ میلی ﻣﺘﺮ خالی ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻘﺶ، ﺭﻧﮓ ﺁﻣﻴﺰی می‌ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭی ﮐﻪ برجستگی ﺁﻥ ﺑﻴﻦ ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ میلی ﻣﺘﺮ می‌ﺑﺎﺷﺪ.

ﮔﭻ ﺑﺮی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ

این شیوه از متداول ترین روش های گچ بری است. در این روش گچ، حدود دوتا سه سانتیمتر و به عمق حدود دو سانتی متر برش داده می شود. با این کار نقوش اصلی با حالتی برجسته نمایان می شوند. هم چنین از آن برای اجرای نقوش گیاهی و هندسی در بناهای تاریخی استفاده کرده اند. محراب مجسد جامع اردستان در دوران قبل از ایلخانی به این شیوه ساخته شده است. نمونه های دیگر آن در تزئینات مسجد جامع فرومد، محراب مسجد هفت شویه، محراب اولجایتو و مقبره عبدالصمد اصفهانی در نطنز وجود دارد.

گچ بری معرق (گچ تراش)

این نوع گچ پیش ساخته، از ترکیب گچ و رنگ‌های مختلف به دست می‌آید. روش کار این نوع گچ بری مانند کاشی معرق است. در این روش گچ را به رنگ‌های مختلف ساخته و سپس از هر رنگ شکل‌های مورد نظر را به وجود می‌آورند و در قسمت مورد نظر، کنار بخش‌های دیگر نقش، نصب می‌کنند و سپس پشت آن‌ها را با دوغاب گچ پُر می‌کنند. نمونه‌ی گچ‌بری معرق در ایوان مقبره‌ی مسجد اردهال کاشان متعلق به زمان صفویه، همچنین در محراب مسجد ساوه و در زیر گنبد به شیوه‌ی گچ‌بری معرق به کار رفته است.

ﮔﭻ ﺑﺮی ﺑﺮﻫﺸﺘﻪ ﮐﺎﺭی

برهشته همان برجسته است و نشان می‌دهد در این سبک، خطوط و طرح‌های گچ بری به صورت برجسته‌تر از دیوار اجرا می‌شوند. این روش یکی ﺍﺯ ﻗﺪیمیﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ‌ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻩ در ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺤﺮﺍﺏ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﻧﺎﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺎﺭی ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎی ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭه‌ی ﺍﻳﻠﺨﺎﻧی ﺑﻪ اوج ﻛﻤﺎﻝ خود ﺭﺳﻴﺪ. ﺍﻳﻦ ﺗﮑﻨﻴﮏ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ برجستگی ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭی ﮐﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺳﻄﺢ ﮔﻮﺩﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‌ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻪ سانتیﻣﺘﺮ میﺭﺳﺪ. ﺩﺭ ﺩﻭﺭه‌ی ﺍﻳﻠﺨﺎﻧی ﺍﻳﻦ روش ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻴﻮه‌ی ﻗﺒﻞ ﺍﺟﺮﺍ شده است. ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ آراستگی ﻭ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻪ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩی تا نیمه‌ی قرن هشتم مرﺳﻮﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺎﺭی ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺖ.

گچ بری روی آجر

گچ‌بری و آجرکاری از تزییناتی هستند که هر دو در دوره‌ی سلجوقی و ایلخانی به پیشرفت رسیدند. در این شیوه نقوش به صورت نقش یکپارچه اجرا می‌شود به این صورت که زمینه‌ی آجری از لابه‌لای گچبری‌ها نمایان است. نمونه‌ای از آن را می‌توان در مسجد جامع اردستان مشاهده کرد.

ﮔﭻ ﺑﺮی ﻣﺸﺒﮏ

ﻧﻮعی ﮔﭻ‌ﺑﺮی ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ لایه‌ی ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺍﺟﺮﺍ می‌ﺷود. به این صورت ﮐﻪ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ لایه‌ی ﮔﭻ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. لایه‌ی رویی ﺁﻥ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻮﺭی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﺷﺒﮑﻪ ﺍی ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﺮﺡ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﻭﻳﺖ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦروش ﻻیه‌ی ﺯﻳﺮﻳﻦ ﮔﭻ ﺳﺎﺩﻩ‌ﺗﺮ ﺍﺯ ﻻیه‌ی ﺭﻭﻳی است. ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﺁﻥ ﻣﺤﺮﺍﺏ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺭوﻣﻴﻪ را میﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ. 

ﻃﻼ ﭼﺴﺒﺎنی ﺭﻭی ﮔﭻ

در ﺑﺮﺧی از ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ گچی ﻻﻳﻪ‌هایی ﺑﺎ ورق ﻃﻼ ﻭ ﻳﺎ ﺷﺒﻪ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. نکته‌ی ﺟﺎﻟﺐ توجه در ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ ﺑﺮجسته‌ی گچی ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺗﻮﺱ ﺩﺭ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﻠﻄﺎﻧﻴﻪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻭﺭﻕ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ مشاهده می‌شود. ﺍﻳﻦ ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ با نقوش برگ ﻟﻮﺗﻮﺱ ﺩﺭ بقعه‌ی ﺭﮐﻦ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﻧﻴﺰ به ﮐﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﮐﻪ ﻟﻮﺗﻮﺱ‌ﻫﺎی ﺳﻠﻄﺎﻧﻴﻪ ﻇﺮﻳﻒ‌ﺗﺮ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺭﻕ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ رنگی ﺭﻭی ﮔﭻ

ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻳﻠﺨﺎﻧی ﻭ ﺁﻝ ﻣﻈﻔﺮ ﺭﻧﮓ ﻫﻤﺮﺍﻩ تکنیک‌ﻫﺎی ﮔﭻ‌ﺑﺮی ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ. ﺭﻧﮓ‌ﺁﻣﻴﺰی ﮔﭻ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ گچﺑﺮی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻃﺮﺡ ﺩﻭ ﺑﻌﺪی ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻩ ﺭﻭی ﺳﻄﺢ ﺻﺎﻑ ﮔﭻ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ تکنیک ﺩﺭ ﺩﻭﺭه‌ی ﺍﻳﻠﺨﺎﻧی ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺎﺯﻩ‌ﺍی نبود، ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ در ﻛﺘﻴﺒﻪ‌ﻫﺎی خطی، ﺭنگی ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ شده است ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺁبی ﺭﻭﺷﻦ ﻳﺎ ﻻﺟﻮﺭﺩی ﺑﺮ ﺯمینه‌ی ﺳﻔﻴﺪ ﮔﭻ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ، ﻭلی ﺗﻜﺎﻣﻞ این روش در ﺩﻭﺭه‌ی ﺍﻳﻠﺨﺎنی ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺩﻭﺭه‌ی ﺍﻳﻠﺨﺎنی ﺗﺎ ﺗﻴﻤﻮﺭی ﺍﻳﻦ روش ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻇﺮﻳﻒ ﻭ ﭘُﺮﻛﺎﺭبرد بوده ﺍﺳﺖ.

ﺗﻠﻔﻴﻖ گچ و کاشی

ﺑﻪ ﮐﺎﺭﮔﻴﺮی کاشی ﺩﺭ ﻧﻤﺎی ﺑﻴﺮﻭنی ﺍﺯ ﺩﻭﺭه‌ی ﺳﻠﺠﻮقی ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ آن ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﻓﺮﻭانی در بناها یافت، ﺑﻪ ﻃﻮﺭی ﮐﻪ ﺭﻗﻴﺐ ﮔﭻ‌ﺑﺮی ﺷﺪ. ﮔﻨﺒﺪ ﺳﻠﻄﺎﻧﻴﻪ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ‍ﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺ دوره‌ی ﺍیلخانی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺎشی‌ﻫﺎیی ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺁبی ﺭﻭﺷﻦ، ﺁﺑی ﺗﻴﺮﻩ، ﺳﻔﻴﺪ ﻭ ﺳﻴﺎﻩ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. در نتیجه اوستاکاران گچ‌بری تصمیم به تلفیق کاشی با گچ‌بری گرفتند ﮐﻪ اتفاقی ﻧﻮ ﻇﻬﻮﺭ در ﮐﺎشی‌ﮐﺎﺭی ﻭ گچ‌بری شد و نموﻧﻪ‌ﻫﺎی ترکیب گچ و کاشی ﺭﺍ می‌ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺒﺮه‌ی ﭘﻴﺮ ﺑﮑﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺷﺘﺮﺟﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮐﺮﺩ.

خرید گچ از درب کارخانه

برای خرید گچ سفیدکاری و خرید گچ زیرکار با قیمت عمده از درب کارخانه از محصولات سوپرگچ فولاد نو و آزادگان دیدن فرمایید:

قیمت گچ

برای اطلاع از قیمت روز گچ سفیدکاری به صفحه قیمت گچ مراجعه کنید.

کلام آخر

با توجه به آن چه که گفته شد گچ‌بری‌ها در زمان‌های مختلف به روش‌های مختلفی اجرا شدند و تزیینات زیبایی را در بناهای تاریخی ما به وجود آوردند. گچ‌بری یکی از زیباترین هنرهای تزیینی در طول تاریخ معماری ایران بوده است. گچ به دلیل در دسترس بودن و سهولت انجام کار بسیار مورد توجه اوستاکاران قرار گرفت و در بناهای تاریخی بسیار به کار رفت.