گچ در داروسازی از زمان های گذشته تا کنون کاربردهای زیادی داشته است. شاید به نظر برسد که انتقال دارو از طریق پوست یک روش پیشرفته و جدید باشد، اما در واقع این روش در دوران باستان نیز کاربرد داشته است.
به عنوان مثال برخی از اولین محصولات شرکت جانسون و جانسون بیش از 100 سال پیش داروهایی را با استفاده از گچ های آغشته به دارو به بدن منتقل می کردند. گچ آغشته به دارو راهی بود تا دارو مستقیما به ناحیه آسیب دیده بدن برسد. در این روش گچ را به انواع داروهای مسکن یا داروهای دیگر آغشته می کردند و آن را در محل مناسب قرار می دادند.
پیش از اینکه به کاربرد گچ در داروسازی بپردازیم، بهتر است اشاره ای به نحوه تولید گچ داشته باشیم.
مراحل تولید گچ
به طور معمول برای تولید گچ از سنگ گچ استفاده می شود. سنگ گچ جز شناخته شده ترین مواد معدنی است. این سنگ کاربردها های زیادی در صنایع پزشکی، ساختمان سازی، کارهای هنر، صنایع غذایی و داروسازی دارد.
هرچند گچ ساختمانی جز معروف ترین گچ هایی است که مورد استفاده قرار می گیرد اما گچ برای مصارف مختلفی تولید می شود که هرکدام تفاوت های ظریف و کارکرد های متنوعی دارد. این تفاوت ها و شناخت کاربردهای انواع گچ در صنایع مختلف به خصوص داروسازی فقط توسط متخصصین انجام می گیرد.
در کارخانجات، برای تولید گچ ده مرحله به وسیله ماشین های مختلف برای گچ پزی طی می شود. این مراحل عبارتند از:
- انفجار سنگ گچ
- حمل
- خرد کردن
- سرند
- پخت
- غبارگیری
- آسیاب
- سرند
- ذخیره
- بارگیری
همچنین کارخانه های تولید گچ برای پخت آن از روش های متفاوتی استفاده می کنند. برخی از این روش ها شامل موارد زیر می باشد:
- تولید گچ با سیستم پخت پایین که در این روش مواد خام در جهت حرکت، حرارت داده می شوند.
- تولید گچ با سیستم پخت بالا. در این روش، موادی که در جهت مخالف حرکت می کنند، تحت حرارت قرار می گیرند.
- تولید گچ به روش سیستم دو پخت کوره ای.
- تولید گچ با سیستم آسیاب پخت.
- تولید گچ از طریق گاز انتقال دهنده.
هنگام تولید و پخت گچ های ساختمانی در کارخانه، درجه حرارت کوره های هایبرن را بین 200 تا 350 درجه سانتی گراد تنظیم می کنند.
گچ آغشته به دارو
گچ های آغشته به دارو از یک لایه پارچه ای برای استحکام و یک پوشش نازک از جنس کرینولین تشکیل شده اند. زیر این پوشش نازک یک لایه چسبناک وجود دارد که می توان از طریق آن گچ را به پوست چسباند.
در طی فرایند تولید این نوع گچ در داروسازی، ابتدا یک ماده لاستیکی خاص را ذوب کرده و با دارو مخلوط می کنند تا روی پارچه پخش شده و خشک شود.
در گذشته از موادی مانند دانه خردل (برای گرم کردن ناحیه آسیب دیده)، فلفل دلمه ای (برای تسکین درد ماهیچ ها، اکسید روی و موارد دیگر به عنوان دارو استفاده می شد. بیشتر گچ های آغشته به دارو برای تسکین دردهای جزئی یا ایجاد گرما در ناحیه آسیب دیده طراحی شده اند.
تاریخچه استفاده از گچ در داروسازی
اولین داروهای ساخته شده به شکل گچ حدود 3 هزار سال پیش در مصر باستان ظاهر شد. پزشکان روسی نیز از سالها قبل با کاربردهای گچ در داروسازی آشنا بوده اند. ده ها پچ دارویی بر پایه موم و رزین که با گیاهان دارویی ترکیب شده اند از آن زمان یافت شده است.
از نیمه قرن بیستم، استفاده از گچ های چسبنده برای مصارف دارویی رواج پیدا کرده است. انواع مختلف گچ های مورد استفاده در مقدار ترکیبات فعال، روغن و چربی و مواد جانبی مورد استفاده در آنها با هم تفاوت دارند.
در قرون وسطی در شرق، به استفاده از گچ در داروسازی در کتاب قانون ابن سینا نیز اشاره شده است. ابن سینا استفاده از گچ ترکیب شده با کربنات سرب را برای درمان زخم ها در این کتاب توصیف می کند. گچ های ضد درد ترکیب شده با ویتریول را که برای تجزیه آبسه استفاده می شود، توضیح می دهد. هم چنین ابن سینا برای درمان تومور کبدی استفاده از گچ شامل اجزایی مانند مارکازیت، گوگرد و زیره را توصیه می کند.
گچ همچنین در روسیه باستان و در سایر کشورهای آن زمان به طور گسترده مورد استفاده قرار می گرفت. در قرن 16 میلادی، انواع زیادی از گچ بر پایه موم و چربی به همراه نوارهای پارچه ای استفاده می شد. کاربرد این گچ در داروسازی برای بهبود زخم، کبودی و سوختگی بود. هم چنین مخلوط گچ با جیوه نیز از روش های درمان محبوب در آن زمان بود.
کاربرد انواع گچ در داروسازی
ترکیب متنوع و دائماً در حال تغییر گچ ها و استفاده های متنوع از مواد فعال با منشاء معدنی و حیوانی یا گیاهی به تولید انواع بسیار مختلفی از این نوع گچ در داروسازی کمک کرده است. این نوع گچ داروسازی بر اساس ماده فعال مورد استفاده برای ساخت آن به چند دسته مختلف تقسیم می شود. بیشتر این گچ ها در زمان های گذشته کاربرد داشته اند. اما هنوز هم از موادی شبیه آنها در داروسازی استفاده می شود.
1) گچ های حاوی فلزات (به عنوان مثال، گچ با اکسید سرب و زنگ مس که برای خشک کردن زخم استفاده می شود)
2) گچ های حاوی آب میوه و جوشانده (به عنوان مثال، گچ ساخته شده از انجیر خشک آب پز، توصیه شده برای درمان زخم های سپتیک).
3) گچ از گیاهان خرد شده (به عنوان مثال، گچ از عسل مخلوط با گل ذرت و ریشه های عنبیه ایلیایی برای درمان فیستول)
4) گچ های حاوی محصولات حیوانی در ترکیب با سایر مواد.
علاوه بر این در گچ داروسازی از موم و رزین استفاده می شود تا به آن خاصیت چسبندگی بدهند و بتواند روی پوست قرار بگیرد.
کاربردهای دیگر گچ در داروسازی
از بانداژهای گچی آغشته به دارو هم چنین برای درمان زگیل های پوستی استفاده می شود. این گچ ها معمولا حاوی سالیسیلیک اسید هستند که باعث لایه برداری تدریجی پوست و از بین رفتن زگیل می شود.
سالیسیلیک اسید یک ماده کراتولیتیک است و در دسته داروهایی مانند آسپرین (سالیسیلات ها) قرار می گیرد. سالیسیلیک اسید با افزایش میزان رطوبت در پوست و حل کردن ماده ای که باعث چسبندگی سلول های پوست و ایجاد زگیل می شود عمل می کند.
این دارو همچنین برای از بین بردن میخچه و پینه استفاده می شود. این محصول نباید روی صورت یا خال ها، لکه های مادرزادی یا زگیل هایی با موی زائد استفاده شود.
کاربرد گچ در پزشکی
یکی دیگر از کاربردهای گچ در پزشکی ساخت آتل های گچی است که انواع مختلفی از آنها وجود دارد.
یکی از انواع آتل از نوارهای گاز و گچ آغشته به آب ساخته شده است. این نوارها بر روی قسمت آسیب دیده بدن بر روی پد پنبه ای پیچیده می شوند. با خشک شدن گچ، نوارها سفت می شوند و 24 تا 48 ساعت طول می کشد تا آتل کاملاً سفت شود.
اسپلینت نوع دوم آتل های گچی است که از ورقه های گچ یا فایبر گلاس ساخته شده است. این آتل ها عضو آسیب دیده را ثابت نگه داشته و از حرکت کردن آن جلوگیری می کنند. برای بستن این آتل ابتدا باند پانسمان دور محل آسیب پیچیده می شود تا تخته های گچ را در جای خود نگه دارد.
این نوع آتل های گچی اغلب در صورت وجود تورم استفاده می شوند یا وقتی که خطر تورم وجود داشته باشد. در بیشتر موارد، آتل در نهایت با نوع دیگری از گچ جایگزین می شود.
خرید گچ از درب کارخانه
برای خرید گچ سفیدکاری و خرید گچ زیرکار با قیمت عمده از درب کارخانه از محصولات سوپرگچ فولاد نو و آزادگان دیدن فرمایید:
قیمت گچ
برای اطلاع از قیمت روز گچ سفیدکاری به صفحه قیمت گچ مراجعه کنید.
جمع بندی
گچ از زمان های گذشته تا کنون در داروسازی و پزشکی کاربرد های زیادی داشته است. از گچ های چسبنده برای تزریق دارو به محل آسیب دیده بدن یا منطقه ای از سیستم های ترانس درمال (یا درمانی) (TTS) استفاده می شود. استفاده از گچ در داروسازی به خصوص برای وقتی مناسب است که تحویل سیستماتیک طولانی مدت عوامل درمانی از طریق پوست مورد نیاز باشد.
گچ هم چنین از زخم ها در برابر تماس، باکتری، گرد و خاک و دیگر آلودگی ها محافظت می کند. بنابراین، روند بهبود بدن کمتر مختل می شود. حتی گاهی اوقات از گچ های دارای خاصیت ضد عفونی برای تحویل دارو به قسمت مورد نظر استفاده می شود.
Add a Comment